Nieuwsbrief nummer 75 augustus 2018

In deze nieuwsbrief treft u informatie aan over onze stichting, o.a. de restauratie van de aula, het programma van de rondleidingen en lezingen voor de komende maanden, en de nieuwe informatie op onze website.

Als u de begraafplaats met het openbaar vervoer bezoekt, dan kunt u het beste buslijn 6 van Arriva (Leiden CS en Leyhof Leiderdorp v.v.) gebruiken en uitstappen aan de Zijlsingel.

Voorwoord van de voorzitter: Aula in oude luister hersteld!

Na een restauratie van ongeveer een jaar is de aula weer in oude luister hersteld. Op 24 mei jl. werd de gerenoveerde aula officieel heropend door wethouder Dirkse. Bij deze restauratie is een aantal bouwkundige werkzaamheden uitgevoerd, de bovenverdieping geschikt gemaakt voor bewoning volgens de eisen van deze tijd en is de aula geheel geschilderd, nu in de oorspronkelijke kleuren.
Wat onze eigen ruimte beneden betreft zijn de volgende verbeteringen tot stand gekomen: nieuwe vloerbedekking en gordijnen, nieuwe stoelen, een nieuw digitaal scherm en het isoleren van de berging.
Op 10 juli was er een geanimeerde bijeenkomst voor onze donateurs. De vele aanwezigen hebben kunnen zien hoe fraai de aula is geworden. Op deze bijeenkomst heb ik een korte lezing mogen geven over “De aula en haar bewoners” en is een boekje gepresenteerd met dezelfde (voor 5 euro beschikbaar; te bestellen via een email naar secretariaatgroenesteeg@gmail.com).


Opening door wethouder Paul Dirkse


Bijeenkomst voor de donateurs

De uitgaven, die wij voor deze zaken hebben moeten doen, hebben onze reserves flink aangetast. Om deze reserves weer op een wat hoger peil te brengen hebben wij de donateurs gevraagd om een eenmalige extra bijdrage. Wij zijn zeer verheugd dat velen op deze oproep positief hebben gereageerd en danken allen, die hebben bijgedragen, zeer hartelijk. In totaal is ruim € 3.500,- euro ontvangen.

Zondag 9 september 2018: Open Monumentendag
Op zondag 9 september a.s. worden vanaf 10.00 uur tot 14.00 uur korte rondleidingen gegeven langs graven van “Nieuwe Leidenaren”. Om 14.00 uur en om 15.00 uur treedt het Wereldkoor op. Bij mooi weer vindt dit optreden buiten plaats, op de historische begraafplaats; bij slecht weer in de aula.

Foto aula Anneke Jesse
Foto Anneke Jesse

De Historische Begraafplaats Groenesteeg ligt aan het einde van de Groenesteeg. Deze steeg liep in de zeventiende eeuw vanaf de Hooigracht tot aan de Uiterstegracht en daarvandan zo de weilanden in; vandaar de naam Groenesteeg. Het is een van de langste en oudste stegen in Leiden. Al wandelend langs de grafstenen kom je nogal wat “Nieuwe Leidenaren” tegen, afkomstig uit heel Europa.
Bijvoorbeeld Anna Schulz Lessig (1850-1884), een pianiste uit Halle; zij gaf les op de Leidse muziekschool. Johannes Hoffmann uit Würzburg (1805-1878), die hoogleraar was aan de universiteit van Leiden en Japans, Chinees en Maleis doceerde. Of Gottlieb Salomon (1774-1865), oudste zoon van een Israëlitisch koopman te Dantzig, Hij werd benoemd tot Stads-Vroedmeester en was Lector voor de vroedvrouwen. De Duitse natuuronderzoeker Hermann Schlegel (Thüringen 1804-1884), die werkte bij het Rijksmuseum van Natuurlijke Historie te Leiden. In totaal hebben 4973 personen hun laatste reis gemaakt naar de begraafplaats Groenesteeg. Als laatste werd de 95-jarige Jannetje in ’t Veld op 20 november 2004 over de “Laatste brug” naar haar graf gedragen.
De begraafplaats en aula zijn sinds 1978 rijksmonument. De gemeente Leiden kocht in 1981 de begraafplaats en de aula van de Hervormde Gemeente. In het koopcontract werd de volgende voorwaarde opgenomen: Aan het verkochte mag niet eerder dan vanaf 1 januari 2100 een andere bestemming dan stadspark worden gegeven.

Zondag 7 oktober 2018 om 14.00 uur: Rondleiding ‘Predikanten en theologen’

Deze rondleiding gaat langs de graven van een aantal predikanten en theologen, die op Groenesteeg begraven zijn. Het betreft: Johannes Gerhardus Acquoy, Herman Fangman, Eduard Cornelis Groeneveld, Hermanus Gerardus Hagen, de vier dominees in één graf (Willem den Hengst, Pieter Los, Gijsbertus van Reenen en Willem de Wit), Rinse Koopmans van Boekeren, Jan Fredrik Kuijper, Fobbe Gerks Oberman, Roelof Jan Willem Rudolf, Abraham Rutgers van der Loeff, Cornelis Petrus Tiele en Johannes Eusebius Voet van Campen.


Zondag 4  november 2018 om 14.30 uur: Optreden madrigaal koor Sempre Crescendo

Op zondag 4 november om 14.30 uur zal in het kader van Allerzielen een delegatie van het madrigaalkoor van Sempre Crescendo een optreden verzorgen in de aula van de begraafplaats Groenesteeg. Sempre Crescendo heeft een bijzondere band met de begraafplaats vanwege het graf van Adrianus Wetrens. Wetrens was bijna vijfentwintig jaar dirigent van Sempre, in de periode 1857-1881. Tot op heden bestaat de mooie traditie dat het bestuur van Sempre Crescendo jaarlijks het graf van Wetrens schoonmaakt en er bloemen legt.


Madrigaalkoor Sempre Crescendo

Zondag 9 december 2018 om 14.30 uur: Lezing door Lodewijk Kallenberg
“De Van Goghs op Groenesteeg” (met wandeling langs de graven en de Van Goghboom)

Deze lezing is reeds op 8 april jl. gegeven Vanwege de grote belangstelling kon een aantal mensen niet meer worden toegelaten tot de overvolle aula. Vandaar dat besloten is om deze lezing op 9 december te herhalen.

Het is bij velen bekend dat Anna van Gogh - Carbentus (1819-1907), de moeder van de wereld-beroemde schilder Vincent van Gogh, op de begraafplaats Groenesteeg in Leiden is begraven. Minder bekend is dat hier nog elf andere familieleden van Vincent van Gogh begraven zijn, waaronder een oom, twee tantes, een neef en een nicht. Ook vragen velen zich af waarom Anna van Gogh naar Leiden is gekomen.
In deze lezing wordt het verhaal over de moeder van Vincent van Gogh en de overige familieleden verteld. Wat hebben zij gedaan, wat bracht hen naar Leiden en waar hebben zij hier gewoond? Dat laatste blijken diverse mooie panden op het Rapenburg, de Herengracht, de Breestraat, de Plantage en de Zoeterwoudsesingel te zijn.
Na afloop van de lezing zal langs de graven van deze twaalf personen worden gewandeld. Ook zal deze wandeling gaan langs het dit jaar geplante Van Goghboompje. Na afloop van de wandeling wordt u in de aula een drankje aangeboden en is het boekje “Van Gogh op Groenesteeg” verkrijgbaar.


Over de spreker:

Lodewijk Kallenberg (1945) is sinds 2014 voorzitter van de Stichting tot instandhouding van de Begraafplaats Groenesteeg. Tevens is hij auteur van drie eerder verschenen publicaties over deze Historische Leidse begraafplaats. Recentelijk heeft hij samen met Joke Boot het boekje “Van Gogh op Groenesteeg” geschreven.

WEETJE: Carel Naret Oliphant (1781-1868; zandgraf 330 in vak F)
Carel Naret Oliphant werd op 19 februari In Yerseke geboren. De achternaam van zijn vader is Oliphant en die van zijn moeder Naret. Om de achternaam van moederkant niet te laten uitsterven werd het Carel Naret Oliphant.
Op 4 november 1846 werd in Leiden de schaaksociëteit Palamedes opgericht door Carel Naret Oliphant (voorzitter), D. G. Mounier, C.A. van Immerzeel Mounier en B. J. Fornara; drie apothekers en een boekhandelaar (van Immerzeel Mounier).


Carel Naret Oliphant

In 1866 wordt er binnen de sociëteit Palamedes een bijzonder initiatief genomen. Alle toenmalige leden van Palamedes worden op de gevoelige plaat vastgelegd. De foto's worden in een album bewaard en dit album bevindt zich nog steeds in het archief van Palamedes. Dit Palamedesarchief bevindt zich in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. De Griekse mythologie leert ons dat Palamedes, een van de Grieken was die aan de strijd tegen Troje meedeed. Hij zou het schaakspel hebben uitgevonden. De oorlog tegen Troje duurde ruim 10 jaar en de soldaten verveelden zich nogal. Palamedes bedacht toen het schaakspel om de soldaten bezig te houden.

Het (houten) paard bracht Odysseus op een idee. Op deze foto zit Carel Naret Oliphant naast een schaakbord met schaakstukken welke nog in het bezit zijn van het Leidsch Schaak-genootschap (LSG).

Privacyverklaring

Algemeen
Op 25 mei 2018 is de nieuwe Europese privacywetgeving ingegaan. Wij streven er naar de privacy van onze donateurs te beschermen. Deze verklaring is bedoeld om u te informeren over hoe wij informatie verzamelen en gebruiken. Het betreft gegevens die u kunnen identificeren, zoals uw naam, e-mailadres, adres, andere contactgegevens. .
De Stichting tot instandhouding begraafplaats Groenesteeg is verantwoordelijk voor de verwerking van persoonsgegevens zoals weergegeven in deze privacyverklaring.

Persoonsgegevens die wij verwerken
De Stichting verwerkt uw persoonsgegevens doordat u zich opgegeven heeft als donateur en de gegevens zelf aan ons heeft verstrekt. De persoonsgegevens die wij verwerken zijn: Naam, adres, e-mailadres en financiële gegevens m.b.t. de betaling van de donateursbijdrage.

Met welk doel en op basis van welke grondslag wij persoonsgegevens verwerken
Stichting HBG verwerkt uw persoonsgegevens voor de volgende doelen:

  • U te informeren over onze activiteiten en nieuws met betrekking tot de Begraafplaats Groenesteeg
  • Het afhandelen van uw donatie
  • De Stichting verwerkt ook persoonsgegevens als wij hier wettelijk toe verplicht zijn, zoals gegevens die wij nodig hebben voor onze financiële administratie.

Hoe lang we persoonsgegevens bewaren
De Stichting bewaart uw persoonsgegevens niet langer dan strikt nodig is om de doelen te realiseren waarvoor uw gegevens worden verzameld. Wij bewaren uw persoonsgegevens zolang als nodig is om de activiteiten uit te voeren die in deze Privacyverklaring zijn uiteengezet, anderszins aan uw meegedeeld zijn of zolang als toegestaan door toepasselijke wetgeving.

Delen van persoonsgegevens met derden
Stichting HBG verkoopt uw gegevens niet aan derden en zal deze uitsluitend verstrekken indien dit nodig is voor de uitvoering van onze overeenkomst met u of om te voldoen aan een wettelijke verplichting. 

Website statistiek
De Stichting gebruikt bij de websitesoftware die het aantal bezoekers registreert op basis van IP-adres en welke webpagina’s worden aangeklikt. Dit is geen inbreuk op uw privacy. Met deze informatie kunnen wij de website optimaliseren.

Gegevens inzien, aanpassen of verwijderen
U hebt het recht om als donateur uw persoonsgegevens in te zien, te corrigeren of te verwijderen. Dit kunt u doen door een e-mail te sturen naar  secretariaat@gmail.com. Het verwijderen van uw gegevens houdt in dat u uw donateurschap opzegt.
Om er zeker van te zijn dat het verzoek tot inzage door u is gedaan, vragen wij u een kopie van uw identiteitsbewijs bij het verzoek mee te sturen. Maak in deze kopie uw pasfoto, de MRZ (machine readable zone, de strook met nummers onderaan het paspoort), paspoortnummer en Burgerservicenummer (BSN) zwart (onleesbaar). Dit ter bescherming van uw privacy. De Stichting zal zo snel mogelijk, maar in ieder geval binnen vier weken, op uw verzoek reageren.

Hoe wij persoonsgegevens beveiligen
De Stichting neemt de bescherming van uw gegevens serieus en neemt passende maatregelen om misbruik, verlies, onbevoegde toegang, ongewenste openbaarmaking en ongeoorloofde wijziging tegen te gaan. Als u het idee hebt dat uw gegevens toch niet goed beveiligd zijn of er aanwijzingen zijn van misbruik, neem dan contact op met ons op via  secretariaat@gmail.com.

Werk te doen in historisch groen (vrijwilligers gezocht).
De Groenploeg van de historische begraafplaats Groenesteeg is op zoek naar enthousiaste vrijwilligers die mee willen helpen dit prachtige, maar betrekkelijk onbekende stukje groen binnen de Leidse singels te onderhouden.

De aula en de velden met graven van de historische begraafplaats Groenesteeg vormen samen een rijksmonument. De gemeente Leiden doet het groot onderhoud. De Groenploeg doet het verdere handwerk waarbij het behoud van de graven, duurzaamheid en biodiversiteit vooropstaan.


De Groenploeg bestaat nu uit een gezellige club van 8 vrijwilligers en voeren onder andere de volgende werkzaamheden uit:

  • Graven vrijhouden van ongewenst groen
  • Rondom de grafstenen gras wegsteken
  • Schoffelen
  • Blad harken
  • Japanse duizendknoop verwijderen
  • Keldergraven vegen

Wij werken het hele jaar door op dinsdag van 09.30 uur tot 13.00 uur. Het adres is Groenesteeg 126,  2312 SR Leiden.
Heb je interesse om in een historische omgeving lekker buiten te zijn midden in de stad en wil je je aanmelden of meer informatie ontvangen, neem dan contact op met Anneke Jesse (anneke@begraafplaatsgroenesteeg.nl). Je kunt ook altijd even langskomen op dinsdagochtend.
Voor meer informatie kun je ook naar de website https://www.begraafplaatsgroenesteeg.nl

Verhalen over personen op onze website
Onze onderzoeksgroep, bestaande uit acht personen, heeft in de eerste acht maanden van dit jaar de levensloop van 12 personen onderzocht en hierover een verhaal geschreven dat op onze website is te lezen (www.begraafplaatsgroenesteeg.nl/Nader belichte personen_2.html).
Het betreft:

  • Jan Scheltema (textielfabrikant en gemeenteraadslid)
  • Teunis Zaaijer (patholoog-anatoom en onderzoeker moorden Goeie Mie)
  • Cornelis Dros (eigenaar zeepziederij De Gekroonde Haan)
  • Jan van der Hoeven (zoöloog en opper-directeur Rijksmuseum Natuurlijke Historie)
  • Lodewijk Gerardus Le Poole (textielfabrikant)
  • Louis Marie de Laat de Kanter (burgemeester)
  • Rembt Tobias Hugo Pieter Liebrecht Alexander van Boneval Faure (jurist)
  • Daniël Tieboel Siegenbeek (burgemeester)
  • Pieter Glaudius en Paul François Hubrecht (juristen en bestuurders)
  • Foppe Gerks Oberman (predikant)
  • Carel Gabriël Cobet (classicus)
  • Leander Schlegel (musicus)

Goghlezing op 8 april is er een korte rondleiding, waarin ook deze boom wordt betrokken. Castanea savita ‘Vincent van Gogh’ is de officiële naam voor de naar Vincent van Gogh vernoemde boom. De boom is zo vernoemd vanwege de krulletjes in de takken. Ze doen een beetje denken aan de cipressen en wijngaard die Van Gogh op zo’n sierlijke wijze heeft geschilderd. In het voorjaar ontstaan aan de takken de mannelijke en vrouwelijke bloemvormen. Als de bestuiving van de vrouwelijk bloemen plaats vindt ontstaan de bekende stekelige ronde vruchtdozen. In de herfst vallen deze vruchtdozen af of breken al open aan de boom, waarna de rijpe tamme kastanjes om de boom worden verspreid. Deze boomsoort komt van origine uit gebieden van de Middellandse Zee. De in onze streken aangeplante soorten zijn daar nakomelingen van. Veelal zijn het kruisingsvarianten, die in onze streken (kouder) wat beter gedijen. De gewone tamme kastanje wordt gezaaid en geeft pas op latere leeftijd vruchten; de stekelige bolsters bevatten meestal kleine vruchten met weinig of geen vruchtvlees. De bloei bestaat uit hangende trossen fijne witte bloempjes met een zéér specifieke geur!

Vorige Nieuwsbrieven

Nieuwsbrief nummer 74 maart 2018
Nieuwsbrief nummer 73 december 2017
Nieuwsbrief nummer 72 september 2017
Nieuwsbrief nummer 71 april 2017
Nieuwsbrief nummer 70 december 2016
Nieuwsbrief nummer 69 september 2016
Nieuwsbrief nummer 68 april 2016
Nieuwsbrief nummer 67 januari 2016
Nieuwsbrief nummer 66 oktober 2015
Nieuwsbrief nummer 65 augustus 2015
Nieuwsbrief nummer 64 april 2015
Nieuwsbrief nummer 63 december 2014
Nieuwsbrief nummer 62 september 2014
Nieuwsbrief nummer 61 mei 2014
Nieuwsbrief nummer 60 februari 2014
Nieuwsbrief nummer 59 december 2013
Nieuwsbrief nummer 58 september 2013
Nieuwsbrief nummer 57 mei 2013
Nieuwsbrief nummer 56 januari 2013
Nieuwsbrief nummer 55 augustus 2012
Nieuwsbrief nummer 54 april 2012
Nieuwsbrief nummer 53 januari 2012
Nieuwsbrief nummer 52 augustus 2011
Nieuwsbrief nummer 51 april 2011
Nieuwsbrief nummer 50 januari 2011
Nieuwsbrief nummer 49 augustus 2010
Nieuwsbrief nummer 48 april 2010
Nieuwsbrief nummer 47 januari 2010
Nieuwsbrief nummer 46 augustus 2009
Nieuwsbrief nummer 45 maart 2009
Nieuwsbrief nummer 44 januari 2009
Nieuwsbrief nummer 43 oktober 2008
Nieuwsbrief nummer 42 september 2008
Nieuwsbrief nummer 41 mei 2008
Nieuwsbrief nummer 40 februari 2008
Nieuwsbrief nummer 39 september 2007
Nieuwsbrief nummer 38 juni 2007
Nieuwsbrief nummer 37 maart 2007
Nieuwsbrief nummer 36 oktober 2006
Nieuwsbrief nummer 35 augustus 2006

 

Actueel

Klik hier voor het archief van de oudere nieuwsbrieven.