Nieuwsbrief nummer 68 april 2016

In deze nieuwsbrief treft u allerlei informatie aan over onze stichting, waaronder het programma van de openstellingen voor de komende maanden, ons jubileum in 2017 en zelfs twee ‘Weetjes’.
Als u de begraafplaats met het openbaar vervoer bezoekt, dan kunt u het beste buslijn 6 van Arriva gebruiken en uitstappen aan de Zijlsingel. Deze bus rijdt tussen Leiden CS en Leyhof Leiderdorp v.v.

Voorwoord van de voorzitter: Het gaat goed!

Als bestuur van de Stichting zien we tot ons genoegen dat er veel belangstelling is voor onze activiteiten. De maandelijkse rondleidingen worden goed bezocht, bij het Allerzielenconcert en ook bij de recente lezing door Piet van Sterkenburg over Matthias de Vries was de aula goed gevuld. Er zijn volop plannen voor de toekomst: we gaan bij de entree   van   de   begraafplaats   een   vitrine   plaatsen   waarin   allerlei informatie te vinden zal zijn over de graven en onze activiteiten; ook komt er in het talud een grote plattegrond waarop alle graven zichtbaar worden gemaakt; we zijn bezig met het samenstellen van enkele nieuwe rondleidingen en maken plannen voor volgend jaar als de Stichting vijfentwintig jaar bestaat. Over een aantal van deze zaken leest u in deze nieuwsbrief meer.

Openstellingen, rondleidingen en lezingen in de maanden
mei, juni, juli

Zondag 1 mei 2016 om 14.30 uur: Lezing door Lodewijk Kallenberg:
Irawan Soejono, Henk van De Bevrijding”

De dodenherdenking op 4 mei 2016 zal in Leiden in het teken staan van de verzetsstrijders in Nederland die van Indische/Indonesische afkomst zijn. Een exponent van zo’n verzetsstrijder is Irawan Soejono, een Leidse student van Indonesische afkomst die actief was in het verzet, met name voor het illegale blad ‘De Bevrijding’. Op zaterdag 13 januari 1945 wilde hij tijdens een razzia ontsnappen toen hij met een net gerepareerde stencilmachine over de Breestraat fietste. Hij schoot met zijn fiets via een zijstraat naar de Boommarkt.

Helaas werd dit gezien en werd hij dodelijk getroffen door een kogel van een Duitse soldaat. Zes dagen later was op de begraafplaats Groenesteeg de teraardebestelling van Irawan Soejono. In de lezing wordt het leven van deze verzetsstrijder geschetst. Tevens wordt iets verteld over zijn familie en de (verzets)organisaties waarbinnen Irawan actief was.  Zijn vader Pangeran Adipati Soejono maakte deel uit van het oorlogskabinet Gerbrandy in Londen, maar overleed al in 1943, zwaar teleurgesteld over de houding van koningin Wilhelmina en de Nederlandse regering om Indonesië na de oorlog niet onafhankelijk te maken.
Over Irawan Soejono is door de spreker een boekje gemaakt, dat na afloop van de lezing beschikbaar is.

Gedenksteen Irawan Soejono op de Groenesteeg

Over de spreker
Lodewijk Kallenberg (1945), een geboren en getogen Leidenaar, is emeritus hoogleraar Wiskunde en was ruim veertig jaar verbonden aan de Universiteit Leiden. Sinds 2011 maakt hij deel uit van het bestuur van de Stichting Groenesteeg, eerst als secretaris en vanaf 2015 als voorzitter. Hij is auteur van twee boeken over de historische begraafplaats Groenesteeg en doet onderzoek naar personen die daar begraven liggen.

Zondag 29 mei 2016 om 14.00 uur: Rondleiding ‘Symbolen op de begraafplaats’ in het kader van de Week van de Begraafplaatsen
Van zaterdag 28 mei tot en met zondag 5 juni is de landelijke ‘Week van de Begraafplaats’. In dit kader is er op zondag 29 mei om 14.00 uur op de begraafplaats Groenesteeg een nieuwe rondleiding met als thema
‘Symbolen op de begraafplaats’.
Op begraafplaatsen komen we allerlei symbolen tegen. Deze drukken een bepaald begrip uit dat samenhangt met leven en dood. Zo staan op de palen bij het toegangshek van de Groenesteeg een vlinder en een omgekeerde fakkel. Op de begraafplaats zelf treffen we ook afgebroken zuilen, een engel, palmtakken en (gevleugelde) zandlopers aan. Na een korte uitleg over de betekenis van deze symbolen zal er een rondleiding zijn langs een aantal graven, waar symbolen te zien zijn. Na afloop van de rondleiding is er in de aula een korte film te zien over de ‘Herbegrafenis van Diederik van Leyden Gael, de redder van Leiden’, die plaatsvond in 2013 in het kader van het tweehonderdjarig bestaan van de begraafplaats Groenesteeg.  Op deze dag is de aula tussen 13.30 en 16.00 uur geopend.

 

Zondag 12 juni 2016: IVN wandeling om 14.00 uur


Onder de deskundige leiding van enkele natuurgidsen van het IVN, afdeling Leiden, wordt een natuurwandeling over de begraafplaats gehouden. Ongetwijfeld zal er op deze wandeling al heel wat van het einde van het voorjaar en de aanstaande zomer te genieten zijn. Verzamelen om 14.00 uur bij de ingang van de begraafplaats aan het einde van de Groenesteeg.

 


Zondag 3 juli om 14.00 uur: Rondleiding ‘Leidse hoogleraren’


Deze rondleiding gaat langs de graven van een aantal Leidse hoogleraren die op Groenesteeg begraven zijn, zoals de arabisten De Goeje en Snouck Hurgronje (zie foto), de astronomen Kaiser en Van de Sande Bakhuyzen, de historicus Fruin, de archeologen Reuvens en Holwerda, de juristen Van Boneval Faure en Greven, de hoogleraren Natuurlijke Historie Temminck, Schlegel en Van der Hoeven, de medici Simon Thomas en Du Pui, alsmede de neerlandicus De Vries. Na  afloop  van  de  rondleiding  is  er  in  de  aula  een  korte  film  te  zien  over  de ‘Herbegrafenis van Diederik van Leyden Gael, de redder van Leiden’, die plaatsvond in 2013 in het kader van het tweehonderdjarig bestaan van de begraafplaats Groenesteeg. Op deze dag is de aula tussen 13.30 en 16.00 uur geopend.


Vijfentwintigjarig jubileum van de Stichting


Volgend jaar, op 11 maart 2017, bestaat de Stichting vijfentwintig jaar. Wij willen dit jubileum een feestelijk tintje geven en daarvoor enkele bijzondere activiteiten op het programma zetten. Een van de dingen waar we aan denken is een ‘open familiedag’, met name voor en met donateurs, die familieleden hebben die begraven zijn op de begraafplaats Groenesteeg. Wij stellen het zeer op prijs als de donateurs, die familieleden hebben die op de begraafplaats ooit begraven zijn, een email sturen naar secretariaatgroenesteeg@gmail.com.Wij zullen daarna contact opnemen en een bijeenkomst beleggen om de plannen met elkaar te bespreken.

 

Weetje’ over de oude rode beuk op de Historische begraafplaats Groenesteeg

Op de hoek van grafveld B achter de aula staat een grote rode beuk. Regelmatig wordt ons gevraagd hoe oud deze boom is en hoe het komt dat deze zo’n eigenaardige vorm heeft. Informatie bij Stefan van den Berg, boomexpert bij de gemeente Leiden leverde het volgende op:
In het beheersysteem van de gemeente Leiden staat dat de boom geplant is in 1882: de boom is dus minstens 134 jaar oud.
De boom heeft zijn karakteristieke groeiwijze gekregen vanwege een aantal oorzaken. De onderstam is de Fagus sylvativa (gewone beuk). Hierop is een purperrode variëteit geënt. Dit geeft de naam Fagus sylvatica 'Atropunicea', in de volksmond 'rode' of 'bruine' beuk genoemd. De onderstam en de geënte variëteit verschillen genetisch van elkaar, wat zich onder andere uit in de bladkleur. Daarnaast hebben ze onder andere een andere groeisnelheid. De vergroeiing van deze ent zorgt voor de knobbels op de stam.

Omdat de boom waarschijnlijk nooit is opgekroond, begint de takkenkroon al vrij laag. Dit maakt de onderstam erg kort en gedrongen. Tot slot: de oorzaak van de lengtegroeven van de boom ligt aan de leeftijd van de boom. Hoe ouder een boom wordt, hoe meer de sapstromen binnen de boom zich een eigen weg gaan vinden vanuit de onderliggende wortel naar de 'vragende' takken. Zodoende ontstaan er verdikte banen vanuit elke grote wortel naar de kroon. De boom heeft een omtrek van 7.67 cm (gemeten op 1.40 cm boven de grond, de hoogte waarop officiële metingen plaatsvinden). De boom is daarmee de dikste boom van Zuid-Holland, de dikste beuk van Nederland en de dikste boom op een Nederlandse begraafplaats! Het record ‘dikste beuk van Nederland’ is recent tot stand gekomen na het sneuvelen van een 8,18 meter dikke beuk in Doesburg (Gelderland), die door  een  grote  aantasting  van  de  honingzwam  werd  geveld.  Wij  moeten  dit  pronkjuweel  dus  goed onderhouden en koesteren! (zie ook de website  www.monumentaltrees.com/nl/records/nld/).


Weetje’ over de grafsteen van Henkie Mieremet (27 maart 1920 - 18 oktober 1929). Het raadsel is opgelost!



In de vorige nieuwsbrief hebben wij geschreven over de kleine grafsteen van Henkie Mieremet, die om voor ons onbegrijpelijke redenen op de begraafplaats Groenesteeg terecht is gekomen. Hij werd in 1929 niet op Groenesteeg begraven, maar op Rhijnhof.
Na lezing van deze nieuwsbrief ontving onze voorzitter een email van Tijn ten Hooven, kleinzoon van Nico van Hooven, de laatste grafmaker/tuinman op de Historische begraafplaats Groenesteeg. Van Hooven heeft deze functie van 1937 tot de sluiting in 1975 uitgeoefend en woonde met zijn vrouw en hun dochter boven de aula. Na de sluiting van de begraafplaats zijn zij er blijven wonen. Nico overleed in 1988, zijn vrouw  in  1990.  Zijn  kleinzoon  wist  ‘hoe  het  zat’  en  wilde  dat  graag  vertellen  op  de  begraafplaats Groenesteeg, een plek die hem zeer dierbaar was.
Tijn vertelde daar dat hij zich nog goed herinnerde hoe zijn grootvader werkte op de begraafplaats. In droge tijden haalde Nico van Hooven water uit de Zijlsingel voor besproeiing. De walkant is daar nogal stijl en dat is best lastig om daar water te putten.
Grafdelvers van Rhijnhof gaven hem het advies om daar een trapje naar het water te maken. Zij hadden nog  wel  wat  oude  grafstenen  van  geruimde  graven.  Die  konden  mooi  als  treden  dienen.  Zo  ook  het grafsteentje van Henkie Mieremet. Door de jaren heen zijn waarschijnlijk deze stenen in de Zijlsingel beland. In 1995 kwam bij het zoeken naar grafstenen in de Zijlsingel het steentje van Henkie Mieremet weer boven Het staat nu in de aula van de Historische begraafplaats Groenesteeg.

 

Van de secretaris: doorgeven van uw emailadres

De nieuwsbrief wordt per email verstuurd naar de donateurs met een ons bekend emailadres. Via de email kunnen wij u ook eenvoudig tussentijds informeren over bepaalde zaken. Zo worden donateurs ongeveer een week van te voren herinnerd aan activiteiten zoals openstellingen en lezingen. Inmiddels hebben we van ongeveer 70% van de donateurs een emailadres, maar we streven naar een hoger percentage. Wij stellen het daarom zeer op prijs als u, indien u dat nog niet heeft gedaan (u heeft dan deze nieuwsbrief per post ontvangen), uw emailadres doorgeeft aan secretariaatgroenesteeg@gmail.com.


Vorige Nieuwsbrieven

Nieuwsbrief nummer 67 januari 2016
Nieuwsbrief nummer 66 oktober 2015
Nieuwsbrief nummer 65 augustus 2015
Nieuwsbrief nummer 64 april 2015
Nieuwsbrief nummer 63 december 2014
Nieuwsbrief nummer 62 september 2014
Nieuwsbrief nummer 61 mei 2014
Nieuwsbrief nummer 60 februari 2014
Nieuwsbrief nummer 59 december 2013
Nieuwsbrief nummer 58 september 2013
Nieuwsbrief nummer 57 mei 2013
Nieuwsbrief nummer 56 januari 2013
Nieuwsbrief nummer 55 augustus 2012
Nieuwsbrief nummer 54 april 2012
Nieuwsbrief nummer 53 januari 2012
Nieuwsbrief nummer 52 augustus 2011
Nieuwsbrief nummer 51 april 2011
Nieuwsbrief nummer 50 januari 2011
Nieuwsbrief nummer 49 augustus 2010
Nieuwsbrief nummer 48 april 2010
Nieuwsbrief nummer 47 januari 2010
Nieuwsbrief nummer 46 augustus 2009
Nieuwsbrief nummer 45 maart 2009
Nieuwsbrief nummer 44 januari 2009
Nieuwsbrief nummer 43 oktober 2008
Nieuwsbrief nummer 42 september 2008
Nieuwsbrief nummer 41 mei 2008
Nieuwsbrief nummer 40 februari 2008
Nieuwsbrief nummer 39 september 2007
Nieuwsbrief nummer 38 juni 2007
Nieuwsbrief nummer 37 maart 2007
Nieuwsbrief nummer 36 oktober 2006
Nieuwsbrief nummer 35 augustus 2006

 

Actueel

Klik hier voor het archief van de oudere nieuwsbrieven.